Polar to jeden z najpopularniejszych materiałów wykorzystywanych w odzieży sportowej. Jego wyjątkowe właściwości sprawiają, że stał się nieodłącznym elementem garderoby zarówno profesjonalnych sportowców, jak i amatorów aktywności fizycznej. Czym dokładnie jest polar, jakie ma właściwości i gdzie znajduje zastosowanie? W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu wszechstronnemu materiałowi, który zrewolucjonizował świat odzieży sportowej i do dziś pozostaje niezastąpiony w wielu dyscyplinach.
Czym jest polar jako materiał?
Polar, znany również jako dzianina polarowa lub materiał polarowy, to syntetyczna tkanina wykonana głównie z poliestrowych włókien. Został opracowany w latach 70. XX wieku przez firmę Malden Mills (obecnie Polartec) jako alternatywa dla wełny. Podstawowym surowcem do produkcji polaru jest politereftalan etylenu (PET) – ten sam materiał, z którego produkuje się plastikowe butelki.
Polar to syntetyczna dzianina wykonana z włókien poliestrowych, charakteryzująca się strukturą przypominającą miękką, puszystą tkaninę o doskonałych właściwościach termoizolacyjnych.
Proces produkcji polaru jest fascynujący w swojej prostocie i efektywności. Polega na tkaniu lub dzianiu włókien poliestrowych, a następnie ich mechanicznej obróbce, która nadaje materiałowi charakterystyczną miękkość i puszystość. Włókna są szczotkowane, co tworzy warstwę powietrza pomiędzy nimi, zapewniającą doskonałe właściwości izolacyjne. To właśnie te mikrokieszonki powietrza są tajemnicą skuteczności polaru w zatrzymywaniu ciepła. Grubość i gęstość materiału może się różnić w zależności od przeznaczenia – od cienkiego mikropolaru idealnego do intensywnych aktywności po grube odmiany o wysokiej gramaturze zapewniające maksymalną ochronę przed zimnem.
Kluczowe właściwości materiału polarowego
Polar zyskał ogromną popularność w świecie sportowym dzięki swoim wyjątkowym właściwościom, które trudno znaleźć w jednym materiale naturalnym:
Izolacja termiczna
Najważniejszą cechą polaru jest jego znakomita zdolność do zatrzymywania ciepła. Dzięki puszystej strukturze materiał tworzy warstwę izolacyjną, która skutecznie chroni przed utratą ciepła. Co istotne, polar utrzymuje swoje właściwości termoizolacyjne nawet gdy jest wilgotny – w przeciwieństwie do wełny czy bawełny, które tracą zdolność izolacji po namoczeniu. Ta cecha jest nieoceniona podczas długotrwałych aktywności w zmiennych warunkach pogodowych, gdy pot czy deszcz mogą przemoczyć odzież.
Oddychalność i odprowadzanie wilgoci
Polar to materiał, który doskonale odprowadza wilgoć od ciała na zewnątrz. Ta właściwość jest kluczowa podczas intensywnego wysiłku fizycznego, gdy ciało produkuje pot. Dzięki temu skóra pozostaje sucha, a ryzyko wychłodzenia organizmu znacząco się zmniejsza. Mikroskopijne przestrzenie między włóknami pozwalają na swobodny przepływ pary wodnej, jednocześnie zatrzymując ciepło. Warto jednak pamiętać, że stopień oddychalności może się różnić w zależności od gęstości i grubości materiału – cieńsze polary są zazwyczaj bardziej oddychające.
Szybkie schnięcie
W przeciwieństwie do naturalnych włókien, polar ma hydrofobową (wodoodpychającą) naturę, co sprawia, że bardzo szybko schnie. Ta cecha jest szczególnie doceniana przez sportowców uprawiających aktywności w zmiennych warunkach pogodowych lub podczas wielodniowych wypraw, gdy możliwości suszenia odzieży są ograniczone. Wystarczy krótka przerwa w opadach lub kilka minut w cieplejszym pomieszczeniu, aby polar odzyskał swoje właściwości, co znacząco zwiększa komfort użytkowania.
Lekkość i kompresyjność
Polar jest znacznie lżejszy od wełny o podobnych właściwościach izolacyjnych. Dodatkowo charakteryzuje się doskonałą kompresyjnością – można go łatwo zwinąć i spakować, zajmując minimalną ilość miejsca w plecaku czy torbie sportowej. To sprawia, że jest idealnym wyborem dla osób, które cenią sobie mobilność i nie chcą obciążać się zbędnym ciężarem podczas aktywności sportowych.
Zastosowanie polaru w odzieży sportowej
Wszechstronne właściwości polaru sprawiają, że znajduje on szerokie zastosowanie w różnych dyscyplinach sportowych, stając się nieodłącznym elementem garderoby aktywnych osób:
System warstw odzieży
Polar doskonale sprawdza się jako warstwa pośrednia w tzw. systemie warstwowym odzieży. Ten system, kluczowy dla komfortu termicznego podczas aktywności outdoorowych, składa się z trzech głównych warstw:
- Warstwa bazowa (odprowadzająca wilgoć) – bezpośrednio przy skórze
- Warstwa środkowa (izolacyjna) – najczęściej wykonana z polaru
- Warstwa zewnętrzna (ochronna przed wiatrem i deszczem) – membrany, softshelle
Polar jako warstwa środkowa zapewnia ciepło, jednocześnie pozwalając na odprowadzanie wilgoci z warstwy bazowej na zewnątrz. Taki układ warstw pozwala na dostosowanie odzieży do zmieniających się warunków i intensywności wysiłku poprzez dodawanie lub zdejmowanie poszczególnych elementów.
Dyscypliny sportowe wykorzystujące odzież polarową
Materiał polarowy jest szczególnie popularny w:
- Turystyce górskiej i trekkingu – gdzie zapewnia komfort termiczny w zmiennych warunkach
- Sportach zimowych (narciarstwo, snowboard) – jako dodatkowa warstwa izolacyjna
- Wspinaczce – dzięki lekkości i swobodzie ruchów
- Bieganiu w chłodniejszych warunkach – zapewniając ciepło bez przegrzania
- Kolarstwie jesienno-zimowym – chroniąc przed wychłodzeniem
- Żeglarstwie – gdzie szybkie schnięcie jest kluczowe
W tych dyscyplinach polar występuje w formie bluz, kamizelek, czapek, rękawic, buff’ów (kominów) oraz jako warstwa wewnętrzna w spodniach czy kurtkach. Różnorodność form i zastosowań sprawia, że trudno wyobrazić sobie kompletną garderobę sportową bez choćby jednego elementu wykonanego z tego materiału.
Rodzaje i gramatura materiału polarowego
Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów polaru, różniących się gramaturą i przeznaczeniem, co pozwala na precyzyjne dopasowanie odzieży do konkretnych potrzeb:
Mikropolar (100-200 g/m²) – cienki, lekki materiał, idealny jako warstwa pośrednia podczas aktywności o wysokiej intensywności lub w łagodniejszych warunkach pogodowych. Doskonale sprawdza się również jako warstwa bazowa w chłodniejsze dni, zapewniając komfort termiczny bez ryzyka przegrzania.
Polar standardowy (200-300 g/m²) – uniwersalny materiał o dobrych właściwościach izolacyjnych, najczęściej wykorzystywany w bluzach i kurtkach polarowych. To najbardziej wszechstronna odmiana, odpowiednia dla większości aktywności outdoorowych w przeciętnych warunkach pogodowych.
Polar ciężki (powyżej 300 g/m²) – gruby materiał zapewniający maksymalną izolację termiczną, idealny w ekstremalnie niskich temperaturach. Sprawdza się podczas aktywności o niskiej intensywności lub jako warstwa ocieplająca podczas przerw w wysiłku.
Polar dwustronny – materiał o różnej strukturze po obu stronach, często z jednej strony gładki, a z drugiej puszysty, co zwiększa jego funkcjonalność. Taka konstrukcja pozwala na lepsze odprowadzanie wilgoci z jednej strony i zatrzymywanie ciepła z drugiej.
Polar techniczny – zaawansowane odmiany polaru z dodatkowymi właściwościami, takimi jak zwiększona odporność na wiatr, elastyczność czy wzmocnienia w newralgicznych miejscach. Często zawiera domieszki innych materiałów, jak elastan czy poliamid, które poprawiają jego właściwości użytkowe.
Zalety i wady polaru w sporcie
Jak każdy materiał, polar ma swoje mocne i słabe strony, które warto znać wybierając odzież sportową:
Zalety
- Doskonała izolacja termiczna przy niskiej wadze – zapewnia optymalny stosunek ciepła do ciężaru
- Szybkie schnięcie i efektywne odprowadzanie wilgoci – kluczowe podczas intensywnego wysiłku
- Miękki i przyjemny w dotyku – zapewnia wyjątkowy komfort noszenia
- Łatwy w pielęgnacji i wyjątkowo trwały – można prać w pralce, szybko schnie
- Odporny na gniecenie – zachowuje estetyczny wygląd nawet po długim przechowywaniu w plecaku
- Nie powoduje alergii (w przeciwieństwie do wełny) – bezpieczny dla osób z wrażliwą skórą
- Dostępny w różnych gramaturach i bogactwie kolorów – możliwość dopasowania do indywidualnych potrzeb
Wady
- Niska odporność na wiatr (chyba że jest to specjalna odmiana windstopperowa) – wymaga dodatkowej warstwy ochronnej w wietrznych warunkach
- Tendencja do elektryzowania się – może przyciągać kurz i drobne zanieczyszczenia
- Łatwo przyciąga kurz i włosy – wymaga częstszego czyszczenia
- Nie jest biodegradowalny – stanowi obciążenie dla środowiska po zakończeniu użytkowania
- Przy spalaniu wydziela szkodliwe substancje – wymaga odpowiedniego recyklingu
- Może uwalniać mikrowłókna podczas prania, przyczyniając się do zanieczyszczenia wód – warto rozważyć używanie specjalnych worków do prania
Współczesne technologie pozwalają na produkcję polaru z recyklingu plastikowych butelek PET, co czyni go bardziej ekologicznym wyborem. Jeden polar średniej wielkości może powstać nawet z 25 plastikowych butelek.
Polar jako materiał sportowy zrewolucjonizował podejście do odzieży outdoorowej i treningowej. Jego wyjątkowe właściwości termoizolacyjne w połączeniu z lekkością i zdolnością do odprowadzania wilgoci sprawiają, że jest nieocenionym elementem garderoby każdego aktywnego człowieka.
Wybierając odzież polarową, warto zwrócić uwagę na jej gramaturę i przeznaczenie, aby optymalnie dopasować ją do rodzaju aktywności i warunków pogodowych. Cieńsze polary sprawdzą się podczas intensywnych aktywności lub jako warstwa bazowa, podczas gdy grubsze odmiany zapewnią maksymalną ochronę przed zimnem w ekstremalnych warunkach.
Pomimo pewnych wad ekologicznych, producenci coraz częściej oferują polary wykonane z recyklingowanych materiałów, co znacząco zmniejsza ich negatywny wpływ na środowisko. Polar pozostaje jednym z najlepszych materiałów do produkcji odzieży sportowej, szczególnie tej przeznaczonej do użytku w chłodniejszych warunkach, łącząc w sobie funkcjonalność, komfort i wszechstronność trudną do osiągnięcia w przypadku innych materiałów.